6-2-2018 San Marcos Chamil, ons volgende project?
Vannacht heeft het geregend en ook ’s ochtends vroeg is er de bekende motregen van Coban. Maar al gauw gaat de zon schijnen.
Al voor half 9 komt Ana voorrijden vergezeld door Donald, haar neef. Een uur rijden vanaf Coban ligt San Marcos Chamil, het dorp waar Samuel, een van haar medewerkers is geboren en waar al jaren lang een watersysteem nodig is.
Het eerste stuk van de route was geasfalteerd, prachtige uitzichten op de bergen rondom en we klimmen aardig tot wel 1700 meter (volgens mijn hoogtemeter).
Na een aantal kilometers werd het weer het vertrouwde stenen en grindpad vol met kuilen en hobbels.

project San Marcos ChamilUiteindelijk komen we aan bij het dorp want …en dat went nooit…we worden weer ontvangen als vorsten. Langs de weg staan vele mannen, vrouwen en kinderen met trommel en wierook ons op te wachten. Kinderen droegen demonstratieborden met daarop teksten als Agua es vida (water is leven) en Wij willen water want water is leven en nog enkele meer.
Voor zover mogelijk volgen we de processie in de auto tot we niet verder kunnen want de activiteiten zijn in de school. Een steil pad omhoog wat nu nog redelijk begaanbaar was doordat ze in de kleigrond een soort van tredes hadden gemaakt. Dat moet in de regentijd een grote glibberpartij zijn. Jan keek met enige scepsis naar het gebouw waar we heen moesten maar met enkele adempauzes lukte het om boven te komen.
De schoolvloer was bezaaid met dennentakken, op een podium stonden bloemen en kaarsen op een tafel en die was natuurlijk voor ons bedoeld. Er waren binnen zeker 200 mensen en ook buiten nog velen.
Het vervelende hier is dat al sinds 2008 een officieel verzoek is ingediend bij de overheid; ze zijn ook komen kijken, deden allerlei beloftes maar zoals altijd het verhaal gaat….er werd helemaal niets gedaan. Daarna hbben ze bij Adicay aangeklopt.
Het lijkt erop en volgens eigen zeggen zijn ze goed georganiseerd. Er wonen hier 77 families.
Adicay heeft met geld vanuit Spanje de topografische studie al gedaan. 1 kilometer verder ligt de bron.
Enkele mensen doen het woord waaronder Senora Adela Tut, 45 jaar en moeder van 9 (!) kinderen.
Ze zegt dat een watersysteem nodig is omdat haar kinderen nu niet naar school kunnen. Ze moet ze ’s ochtends meenemen naar de rivier om te wassen en ook om de was te doen. De kinderen moeten ook meehelpen om water te halen. Het water uit de rivier is vervuld ( door dieren?) en ook als het geregend heeft dan is het water vervuild.
Ene meneer José Xol (55 jaar) doet later het woord. Dit dorp bestaat 92 jaar en het enige project wat de overheid heeft gerealiseerd is het schooltje verder niks. Verderop hebben ze wel een watersysteem gekregen maar zij niet !! Zelf hebben ze geen geld. Maar willen ze graag hun handen uit de mouwen steken.
Op mijn vraag of ze allemaal willen helpen gaan de handen omhoog. Ja, dat willen ze.
Wij beloven niets en dat zeggen we meerdere malen. Waarvan akte. Er zijn drie mensen die de notulen maken. Later wordt ons gevraagd die te ondertekenen en Ana en ik kijken toch nog even of ze het goed hebben opgeschreven.
Momenteel moeten de vrouwen 1 uur lopen, om de was te doen. (Stel je voor, de natte was voor 9 kinderen op je hoofd!) om water te halen en om de kinderen te wassen.
Ana doet nog een duit in het zakje door te vertellen dat de overheid verantwoordelijk is maar dat de President liever een bril koopt van 39.000 Quetzales !!! (4300 Euro !!) het stond pas in de kranten.
De directeur van de school: Oliverto Cuc doet ook nog een oproep. In de school is ook geen water !
Enfin, het is hetzelfde verhaal als altijd.
We beloven niets, nogmaals, maar gaan kijken welke van de dorpen het meest urgent is qua water.
Op mijn vraag hoe het is gesteld met de gezondheid van de kinderen zegt men dat ze last hebben van keelpijn, problemen met hun huid en diarree.
Ik zeg dat de kinderen er zo prachtig en schoon uit zien, maar het antwoord daarop is dat dit speciaal vandaag en voor ons is.
Om infecties te voorkomen doen ze chloor in het water.
Hierna krijgen we, gezeten op het podium, zoals altijd een lunch aangeboden , terwijl honderden ogen toekijken. We komen van de enorme stapel tortilla’s af door ze uit te delen aan de kinderen die vlak bij ons zitten.
Een oudere vrouw geeft Jan handgemaakt touw en ik kreeg een netje wat ze ervan had gemaakt. Twee timmermannen geven ons twee minibankjes, heel schattig. En ook de marimba werd bespeeld.
We nemen afscheid, de weg naar beneden was een stuk gemakkelijker. De zon scheen nog steeds en de temperatuur was aangenaam.
Hopelijk voor San Marcos Chamil hebben we snel een positief bericht voor hen.

San Marcos Chamil