Woensdag vandaag en de zon doet al weer z’n best. Om 8 uur haalt Ana ons op, en als altijd is zij mooi op tijd.
Onderweg pikken we Roberto op die deze dagen bij ons blijft om te rijden en ook om te vertalen. Ana spreekt Pokom Chi en geen Qeq’Chi.
Het is opnieuw zoals gewoonlijk een gehobbel doordat de weg voor een deel niet is geasfalteerd. Maar dat vind ik eigenlijk wel leuk.
Om half 12 precies komen we aan op de afgesproken plek in La Tinta; een restaurant waar we wel vaker ontbijten.
Hier staan de vier mannen van Sebalam al klaar, bepakt en bezakt met wel 10 Mobisuns.
Er staan echter nog twee mannen een beetje achteraf bij het restaurant. Het zijn Marcos, fontanero en Alfredo Cuc, president van de cocode uit Salac2, waar we vorig jaar een systeem aanlegden. Alfredo draagt een ‘levende’ haan in zijn hand en de ander draagt twee enorme zakken waarvan later blijkt dat er ananassen en minstens 30 kilo bananen zitten.
mobisun stichting ayuda maya haan
Dit alles om ons te bedanken. We hebben echter een vergadering gepland met de 4 mannen uit Sebalam.
Dus bieden we Alfredo en Marcos wat te drinken aan tot we klaar zijn met de vergadering. De haan vindt intussen een plekje in de achterbak van de pick-up.
In het restaurant wordt een hoekje voor ons vrij gemaakt zodat we rustig kunnen praten. Super !
Don Juan Tzub, Herman Coc Caal, Santiago Rax en José Choc vertegenwoordigen Sebalam.
Ze vinden het erg jammer dat wij dit keer niet naar Sebalam komen want de mensen willen ons zo graag fêteren zo blij als zij nog steeds zijn met hun watersysteem. Wij zeggen dat we het erg op prijs stellen dat ze ons zo graag willen ontvangen maar ook dat onze tijd beperkt is en dat er nog meer dorpen zijn die we moeten bezoeken.
Doel van deze bijeenkomst is evaluatie van het Mobisun-experiment; een jaar geleden kregen, (voor een kwart van de prijs) 21 families in Se’Balam deze zonnepanelen waarop een lamp kan worden aangesloten plus de mogelijkheid om de mobiele telefoon op te laden.
Ook voor de Nederlandse importeur, die voor een groot deel sponsorde, is de uitkomst van deze evaluatie waardevolle informatie.
De Mobisun van Don Juan Tzub, de leider van het dorp die als eerste, als voorbeeld(functie) een Mobisun kreeg, doet het nog steeds goed. Hij is er dan ook zuinig op, heeft een iets zwaardere accu en een knippertje om de lamp aan en uit te zetten. Dat is wel een voordeel omdat ze dan niet elke keer de USB-kabel eruit hoeven te halen.
De Mobisuns panelen zien er allemaal behoorlijk gebruikt uit. Het blijkt dat men er nogal ruw mee omgesprongen is; de meesten althans.
Onwetendheid? Onverschilligheid? Probleem is dat de mensen de usb kabeltjes er met kracht of aan het kabeltje eruit trekken waardoor de kabel breekt. Ze gaan er dus niet voorzichtig mee om!
De meeste onderdelen, (lamp met usb kabel en losse kabeltjes) zijn in Guatemala nu ook te koop.
Dus eea is ter plekke gemakkelijk op te lossen. De zonnepanelen doen het goed.
Op onze vraag hoe ze terugkijken op de aanschaf van de Mobisuns is dat overwegend positief. Een aantal lampen doet het niet meer maar bijna al de Mobisuns worden nog gebruikt om de telefoon op te laden. Dit bespaart ze ca. 50 tot 60 Q. per maand. (ca. 6 euro) Soms verdienen ze een paar Quetzales extra doordat ze de telefoon van de dorpsgenoten opladen met hun Mobisuns en daarvoor laten betalen. Dus hun investering van 250 Q hebben zij er al ruimschoots uit !
We overwegen nog even om een deel van de kosten aan de mensen terug te betalen maar dit vindt Ana geen goed idee. Ze zijn er ruw mee omgesprongen, dus moeten ze zelf de consequenties daarvan aanvaarden.
Hiermee eindigde de officiële vergadering nadat ik een tiental videofilmpjes maakte voor de importeur in Nederland die met al deze informatie ook zijn voordeel kan doen.
De ervaringen met het Mobisun-experiment waren ons in Nederland al ter ore gekomen en hoewel dit experiment toch voor een deel geslaagd is, was binnen het bestuur van Ayuda Maya het besluit al genomen om hier niet mee verder te gaan.
Het is te omslachtig, levering van onderdelen logistiek lastig te regelen, Adicay wordt hierdoor extra belast, het is onze ‘core-business’ niet en bovendien zien we hier in Guatemala een razendsnelle ontwikkeling in het gebruik van zonne-energie.
Hier is de uitdrukking: ‘schoenmaker blijf bij je leest’ op zijn plaats en dus: houden we het op onze ‘specialiteit’ de aanleg van watersystemen.
Hierna kwamen de twee mannen Marcos en Alfredo er ook bij zitten en bestelden we onze lunch.
De mannen van Salac hadden via, via gehoord dat wij vandaag hier zouden zijn. Jl. maandag was er in het dorp een ceremonie omdat het systeem 1 jaar in werking was. Men is zo blij en dankbaar; dit herhaalden zij tig keer. Het plan is om elk jaar de aanleg van het watersysteem te herdenken. Zo belangrijk vinden zij het. De kinderen zijn niet meer ziek. Als dank hadden zij daarom het fruit en de haan meegenomen.
Tja, die haan…. Ana ving het mooi op door te zeggen dat we enorm blij waren met hun cadeaus maar dat we de komende dagen enkele dorpen moesten bezoeken en het de haan niet wilden aandoen om al die tijd met ons mee te reizen. Dus de vraag of ze de haan mee terug wilden nemen en dat we de haan op de terugweg a.s. zaterdag om 9 uur komen ophalen. De haan weigeren zou echt niet kunnen, volgens Ana.
Inmiddels hadden we de haan die met zijn eigenaar Alfredo een lift van ons terug kreeg naar zijn dorp, een naam gegeven. Jimmy Morales, de naam van de president; die draaien ze met genoegen de nek om…. 😉.
De lunch smaakte heerlijk, terwijl Jimmy vergeefs probeerde uit de pick-up te ontsnappen. Iedereen nam kip, behalve Jan, die had spare ribs EN een GALLO, wat vanuit het Spaans vertaald : Haan betekent.
Nadat we nogmaals vele malen werden bedankt door Marcos en Alfredo en de mannen onderling informatie uitwisselden over het onderhoud van de systemen en hoe e.e.a. geadministreerd wordt, namen we afscheid.

Weer veel geleerd…

Mobisun en meer